BOLIVIA
Economie

To read about BOLIVIA in English - click here

Bouw je rondreis naar Peru & Bolivia

Economie

Algemeen

advertentie

Bolivia Geld_{Foto: Desherinka CC 3.0 Unported no changes made}

Bolivia heeft een gebrekkige infrastructuur, geen uitgang naar zee, een onevenwichtige sociale structuur, slecht opgeleid personeel en zowel binnenlands als vanuit het buitenland wordt er weinig in het land geïnvesteerd en dit zijn natuurlijk allemaal belemmeringen voor de economische ontwikkeling. Gemeten naar het zeer lage bruto nationaal product (bnp) per hoofd van de bevolking ($ 7500 in 2017) is Bolivia een van de armste landen van Latijns- Amerika. De buitenlandse schuld bedroeg in 2017 $9,5 miljard. 39% (2017) van de bevolking leeft onder de armoedegrens.

Door het verloren gaan van veel arbeidsplaatsen in de diverse economische sectoren is de werkgelegenheid in de informele sector enorm toegenomen. Een groeiend gedeelte van de bevolking verdient geld met straathandel, schoenen poetsen, loten verkopen, geld wisselen en taxi-rijden met de eigen auto

De belangrijkste sectoren zijn de handels-, transport- en dienstensector. De landbouw blijft hier ver bij achter. Officieel is 4% van de beroepsbevolking werkloos, maar in feite zal dit cijfer veel hoger uitvallen door de verborgen werkloosheid, vooral op het platteland. Men hoopt dat de economische groei aantrekt door o.a. een nieuwe pijplijn voor de export van gas naar Brazilië. Verder worden er nog steeds nieuwe aardgasvelden ontdekt. Bolivia is sterk afhankelijk van ontwikkelingshulp.

advertentie

Landbouw, bosbouw en visserij

advertentie

Cocablad Bolivia_{Foto: Marcello Casal Jr./ABr CC 3.0 Brazil no changes made}

Ongeveer 20% van het landoppervlak is in beginsel geschikt voor akkerbouw, maar hiervan is slechts 3% in gebruik. In de oostelijke laagvlaktes, met name rond Santa Cruz, vinden we grootschalige, industriële landbouwprojecten bedoeld om de export te bevorderen. Daar worden een half miljoen hectares met sojabonen, tarwe, gerst, maïs, zonnebloemen, rijst, suikerriet en katoen verbouwd. De klimatologische omstandigheden zijn daar zo goed dat er twee keer geoogst kan worden. Het lukt echter nog niet om dit goed van de grond te krijgen.

In de berggebieden en op de hoogvlakte wordt veel voor eigen gebruik geproduceerd. Wat overblijft wordt verhandeld of geruild. Belangrijke agrarische gebieden zijn: de Altiplano, (aardappelen, quinoa, gerst en bonen), de Yungas, de noordoostelijke helling van de Cordilleras (tarwe, maïs, bananen, groenten, citrusvruchten, koffie, cacao en coca), de oostelijke Llanos (suikerriet, katoen en rijst) en het tropisch regenwoud (houtsoorten, rubber en kinabast).

Vanaf de jaren zeventig is de van oudsher door indianen verbouwde coca het belangrijkste landbouwgewas geworden. Om in de traditionele behoefte te voorzien is de teelt van coca toegestaan door de regering. De productie van coca overstijgt echter de binnenlandse vraag vele malen. Het overschot wordt gebruikt om cocaïne te maken. Ca. 300.000 mensen vinden een bestaan door het verbouwen van coca. De illegale handel levert ongeveer de helft op van totale export. Toch kijkt men naar andere manieren om de coca te verbouwen, b.v. als medicinaal product. Ook probeert men de cocaplantages te vervangen door lucratieve fruitplantages. Bolivia krijgt steun van de Verenigde Staten om het areaal coca te verminderen. Boeren die hieraan meewerken worden financieel gecompenseerd.

De landbouw staat over het algemeen technologisch op een laag peil en de sterke versnippering van het grondbezit, vooral op de Altiplano en in de dalen, vormt nog steeds een groot probleem. Bovendien staan de veelal gebrekkige transportmogelijkheden, de bodemerosie en de extreme weersomstandigheden een verdere ontwikkeling van de landbouw in de weg. Toch werkt in de landbouw ca. 30% van de beroepsbevolking.

Veehouderij wordt steeds belangrijker, vooral de zuivelproductie in de buurt van Cochabamba; verder worden als lastdieren en voor de wol schapen, vicuña's en andere kameelachtigen gehouden op de Altiplano. Runderen en varkens worden vooral gehouden in de Llanos. Het departement Beni spant met zo’n 1,3 miljoen stuks vee de kroon. Het grootste deel van de vleesproductie is bestemd voor de binnenlandse markt, en dan vooral voor de grote steden.

De bosbouw levert hardhout, rubber en kina. Bossen beslaan ca. 45% van het totale landoppervlak. Visserij op het Titicaca-meer en enkele andere meren en rivieren levert een kleine bijdrage aan het voedselpakket. Zeevis wordt ingevoerd uit Peru en Chili.

Mijnbouw

advertentie

Bolivia Mijnbouw_{Foto: Martin St-Amant CC 3.0 Unported no changes made}

Traditioneel vormde de mijnbouw de basis van de Boliviaanse economie. Tot 1979 was Bolivia na Maleisië de grootste tin producent ter wereld. Vanaf 1985 daalde de wereldmarktprijs snel en viel de tinproductie tot eenderde terug. De verouderde Boliviaanse mijnen zijn door hun lage productiviteit en het lage tingehalte van het erts niet langer rendabel te exploiteren. Ook de geïsoleerde ligging, het gemis van een eigen haven en de gecompliceerde winning van mineralen en delfstoffen zorgde er o.a. voor dat de winning van zilver en tin niet meer loonde. Vanaf 1985 zijn veel tinmijnen gesloten of geprivatiseerd. Privatiseren betekende in dit geval dat een aantal mijnwerkers voor eigen rekening ging werken en zo ontstonden er duizenden kleine ondernemers die zich met het winnen van tin, zilver en goud gingen bezighouden. Meer dan de helft van de tinproductie is afkomstig uit de mijnen ten zuiden van Oruro; de mijn van Catavi bij Llallagua is nog steeds de grootste tinmijn ter wereld.

Andere belangrijke minerale delfstoffen zijn lood, zink, koper, antimoon, goud, zilver, wolfram en bismut. De in 1952 opgerichte staatsmaatschappij COMIBOL exploiteerde tot halverwege de jaren tachtig naast de grootste tinmijnen de meeste vindplaatsen van andere minerale ertsen. De export van vaste delfstoffen vormt nog steeds de belangrijkste bron van buitenlandse deviezen. Hoewel de mijnbouw nog steeds de ruggengraat van de Boliviaanse economie vormt, werkt slechts 5% van de beroepsbevolking is de mijnbouw.

Voorts is er winning van aardolie en aardgas. De belangrijkste aardolievelden liggen in de omgeving van Camiri en ten zuiden hiervan tot aan de grens met Argentinië. De staatsoliemaatschappij YPFB heeft alle aardoliewinning onder haar beheer. De belangrijkste winplaats van aardgas ligt bij Yacuiba in het zuiden van Bolivia. De winning van aardolie is de laatste jaren sterk verminderd door uitputting van de reserves. De productie is daarom nauwelijks voldoende om aan het binnenlandse verbruik te voldoen. De winning van aardgas is succesvoller. De helft van de jaarlijkse productie van wordt uitgevoerd via pijpleidingen naar Argentinië en Brazilië. Er worden nog steeds nieuwe grote gasvelden ontdekt waardoor Bolivia nog ten minste gedurende twintig jaar gas aan Brazilië zal kunnen leveren.

Industrie

De industrie is nog weinig ontwikkeld, het is zelfs de minst ontwikkelde van Zuid-Amerika; de meeste duurzame consumptiegoederen moeten worden ingevoerd. Door een gecoördineerd industriebeleid in het kader van het Andespact en door nauwere samenwerking met Brazilië probeert Bolivia het nadeel van een kleine en weinig koopkrachtige binnenlandse markt te compenseren.

De belangrijkste industriële activiteiten zij de drank- en voedselindustrie, smelterijen, metaalindustrie en aardolieraffinaderijen. De belangrijkste industriële centra zijn La Paz, Oruro, Santa Cruz en Cochabamba. De behoorlijk grote energiereserves in de vorm van waterkracht worden nog onvoldoende benut. Twee derde van de energie wordt geleverd door waterkrachtcentrales. Grote delen van het land hebben nog steeds geen aansluiting op het lichtnet.

Handel

advertentie

Export Bolivia_{Foto: R Haussmann, Cesar Hidalgo, et. al. CC 3.0 no changes made}

De export bestaat voornamelijk uit grondstoffen en wat landbouwproducten. De belangrijkste producten zijn aardgas (37% van de totale exportwaarde), delfstoffen (48%), hout (3,4%) en koffie (2,1%). De (illegale) export van coca is ongeveer net zoveel als de totale legale export. De belangrijkste afnemers zijn de Verenigde Staten (vooral tin en andere metalen), Argentinië (vooral aardgas), Groot-Brittannië, Peru en Colombia vooral uit machines en andere kapitaalgoederen, duurzame consumptiegoederen, grondstoffen en halffabricaten. In 2017 werd er voor $9,3 miljard aan goederen geïmporteerd. De belangrijkste importpartners zijn de Verenigde Staten, Japan, Brazilië, Argentinië, Chili en Peru. De import en export van goederen gebeurt grotendeels via de havens van Arica en Antofagasta in Chili, Mollendo-Matarani in Peru en La Quiaca aan de Boliviaans-Argentijnse grens.

Verkeer

advertentie

Bolivia Panamerican Highway_{Foto: Publiek domein}

De gebrekkige transportmogelijkheden vormen een belangrijk probleem bij de ontwikkeling van Bolivia; in grote delen van het land is het traditionele vervoer per muilezel of lama vaak de enige mogelijkheid. Het spoorwegnet - sinds 1964 door de staat geëxploiteerd - bestaat uit twee gescheiden netten, in totaal bijna 3800 km lang, die verbinding geven met havens in Chili, Peru, Argentinië en Brazilië. Het “hoogland-systeem” is vooral belangrijk voor het vervoer van ertsen naar de kust van de Stille Oceaan; het “laagland-systeem” is zeer belangrijk voor de ontsluiting van de Oriente, de tropische gebieden. Om deze twee netten met elkaar verbinden zou 480 km nieuwe spoorwegen aangelegd moeten worden. Door het verouderde spoorwegnet zijn vertragingen van meer dan 24 uur geen uitzondering.

Van het ruim 41.000 km lange wegennet is maar een kwart onder alle weersomstandigheden bruikbaar. De belangrijkste wegverbindingen zijn de weg van Cochabamba naar Santa Cruz en het maar gedeeltelijk verharde deel van de Panamerican Highway, die naar de grens met Argentinië loopt. In het kader van de ontsluiting van de tropische gebieden zijn in de jaren zeventig veel ontsluitingswegen aangelegd. Er is verder een zeer uitgebreid net van autobusdiensten.

Bolivia was een van de eerste landen in Latijns-Amerika waar het vliegtuig een belangrijk verkeersmiddel werd. De nationale luchtvaartmaatschappij Lloyd Aéreo Boliviano (LAB) verzorgt meer dan 40% van de binnenlandse vluchten. Het overige deel van de markt wordt bediend door een reeks van kleine vliegtuigmaatschappijtjes. De internationale luchthaven van La Paz (El Alto) is de hoogstgelegen burgerluchthaven ter wereld (4085 m). Ook Santa Cruz heeft een internationale luchthaven.

Binnenscheepvaart op het Titicaca-meer is van betekenis voor de verbinding met Peru. Ongeveer 14.000 km bevaarbare rivieren verbinden het noorden en het oosten van Bolivia met de Amazone. De belangrijkste rivieren zijn Madre de Dios, Beni, Mamoré, Guaporé, Pilcomayo en Desaguadero. Zeehavens mag Bolivia gebruiken in Argentinië en Peru. Pijpleidingen zijn van groot belang voor het vervoer van aardolie en aardgas.

BOLIVIA LINKS

Advertenties
• VliegenNaar | Vliegtickets Bolivia
• Bouw je eigen Bolivia Rondreis
• Hotels Bolivia
• Backpackenzuidamerika.nl (N)
• Auto huren in Bolivia
• Djoser Rondreizen Bolivia
• Hotels Trivago
• Rondreizen Bolivia
• Boeken, ook tweedehands, over BOLIVIA bij Bol.com

Nuttige links

Bolivia Foto's
Reisinformatie Bolivia (N)
Reizendoejezo - Bolivia (N)
Rondreis Bolivia (N)
Startpagina Bolivia (N)

Bronnen

Bijl, Y. van der / Reishandboek Bolivia

Elmar

Lindert, P. van / Bolivia : mensen, politiek, economie, cultuur

Novib

Schimmel, K. / Bolivia

Chelsea House Publishers

Sprey, J. / Bolivia

Gottmer

Te gast in Bolivia

Informatie Verre Reizen

CIA - World Factbook

BBC - Country Profiles

laatst bijgewerkt maart 2024
Samensteller: Arie Verrijp / Geert Willems