INDONESIE

Basisgegevens
Officiële landstaal	Indonesisch
Hoofdstad	Jakarta
Oppervlakte	1.904.569 km²
Inwoners	278,373,269 (2021)
Munteenheid	Indonesische roepia (IDR)
Tijdsverschil	+6 tot +8
Web	.id
Code.	IDN
Tel.	+62

To read about INDONESIA in English - click here

Indonesie verre reizen van ANWB

Steden INDONESIE

Jakarta

Yogyakarta

Populaire bestemmingen INDONESIE

BaliJavaSumatra

Geografie en Landschap

Geografie

Indonesië (Republik Indonesia) is een republiek in Zuidoost-Azië, gelegen tussen het Aziatische vasteland en Australië. Indonesië is gelegen in de Austraal-Aziatische Middelzee tussen de Indische en de Grote Oceaan. Deze zee bestaat uit een aantal kleinere zeeën, onder andere Javazee, Floreszee, Arufurazee, Bandazee, Timorzee en Zuid-Chinese Zee.

advertentie

Indonesië Satellietfoto_{Photo: Publiek domein}

De archipel omvat 17.508 (delen van) eilanden, waarvan er ca. 990 bewoond worden en er maar ca. 6000 een naam hebben.

Indonesië heeft een landoppervlakte van ongeveer 1.95 miljoen km², is daarmee het grootste land van Zuidoost-Azië en ongeveer vijftig keer groter als Nederland. Van het eilandje Sabang in het westen, tot de grens van Irian Jaya bij Marauke in het oosten, meet Indonesië ca. 5100 kilometer, ongeveer een achtste deel van de aardomtrek. De lengte van de noord-zuidas bedraagt ca. 1760 km.

De totale oppervlakte van Indonesië, inclusief de territoriale wateren, bedraagt meer dan 5 miljoen km². Ca. 64% van de oppervlakte van Indonesië bestaat dus in feite uit water. Indonesiërs noemen hun land dan ook niet voor niets Tanah Air Kita, ‘ons land en water’.

De grootste eilanden zijn Kalimantan (539.460 km²), het Indonesische deel van het eiland Borneo, Sumatra (473.606 km²), Irian Jaya (421.981 km²), het Indonesische deel van Nieuw-Guinea, Sulawesi (189.216 km²) en Java (132.187 km²). Tezamen beslaan zij meer dan 90% van het totale grondgebied van de republiek.

Binnen de archipel kunnen zo’n 30 kleinere eilandengroepen onderscheiden worden, die zijn samengebracht in vier regio’s: de Grote Sunda-eilanden, te weten Java, Sumatra, Sulawesi (Celebes) en Kalimantan (Borneo); de Kleine Sunda-eilanden, die zich uitstrekken van Bali tot Timor; de Molukken, een groep van ca. 1000 eilanden en eilandjes waaronder Ambon, Ceram, Ternate, Tidore, de Banda- Aru- en Tanimbar-eilanden, Halmahera en Morotai; en Irian Jaya met omringende eilanden.

advertentie

Kleine Sunda Eilanden_{Photo: Lencer CC 3.0 Unported no changes made}

Indonesië grenst aan Oost-Timor (228 km), Maleisië (1782 km) en Papoea Nieuw-Guinea (820 km). Over zee grenst Indonesië aan Maleisië, Singapore, Vietnam, de Filippijnen en Australië. De totale lengte van de kustlijn bedraagt 108.000 km volgens de laatste satellietbeelden van februari 2003.

Landschap

De enorme verscheidenheid aan landschappen is een gevolg van klimatologische en geologische factoren. Zo zijn de eilanden van West-Indonesië altijd bedekt geweest met dichte tropische regenwouden, de Oost-Indonesische eilanden daarentegen zijn veel droger met zelfs savannelandschappen. Het grootste gedeelte Van Indonesië bestaat uit laaggelegen kustgebieden en koraalriffen.

De hoogste bergketen van Indonesië, bedekt met eeuwige sneeuw, ligt in Irian Jaya. Hier bereikt de Puncak Jaya een hoogte van 5040 meter.

advertentie

Puncak Jaya, hoogste berg van Indonesië_{Foto: Alfrindra Primaldhi CC 2.0 Generikno changes made}

Regenwouden

Het ecologisch evenwicht in het regenwoud wordt ernstig bedreigd door menselijke activiteiten of de gevolgen daarvan. Zo vindt er op grote schaal houtkap plaats, met als gevolg een toenemende erosie. In 1997 gingen bovendien nog eens gigantische stukken regenwoud verloren door bosbranden. Het nog resterende bosareaal van Indonesië beslaat ongeveer 60% van het totale landoppervlak. Het gaat daarbij vooral om zo’n 100 miljoen hectare tropisch regenwoud, na Brazilië het grootste oerwoudgebied op aarde.

Java behoort tot de dichtstbevolkte eilanden ter wereld en het is dan ook niet vreemd dat meer dan 90% van de natuurlijke vegetatie is vernietigd. Het grootste deel van het resterende primaire bos wordt alleen nog maar aangetroffen in verlaten, bergachtige streken boven de 1400 meter. Praktisch alle laagland-regenwouden zijn ontgonnen voor landbouwbedrijven en boomplantages.

advertentie

Rivier en oerwoud in Bogor, West-Java_{Photo: Mohd Fahmi Mohd Azmi CC 2.0 Generic no changes made}

De regenwouden van de Kleine Soenda-eilanden (Nusa Tenggara) zijn veel minder weelderig dan die van de overige delen van Indonesië. Het regent weinig in deze streek en gedurende het droge jaargetijde zijn de wouden buitengewoon kwetsbaar voor bosbranden. Hier treft men een savannelandschap aan.

Kalimantan in het grootste houtexportgebied van heel Zuidoost-Azië. Grote delen van de wouden zijn dan ook zwaar toegetakeld.

Op het eiland Sulawesi komen nog grote arealen primair regenwoud voor.

De meest uitgestrekte regenwoudarealen van de Molukken komen voor op de eilanden Halmahera en Ceram.

Op het eiland Nieuw-Guinea komen de meest uitgestrekte regenwouden van heel Zuidoost-Azië voor, in totaal ongeveer 700.000 km2. Ongeveer 80-85% van het tropenwoud van Irian Jaya, het westelijk deel van het eiland Nieuw Guinea, en 75-80% van dat van Papoea Nieuw Guinea ligt er nog in de oorspronkelijke toestand bij.

Geheel Irian Jaya, met uitzondering van het zuidoostelijke deel, wordt met regenwoud bedekt.

Rivieren en meren

De grote eilanden worden doorsneden door grote rivieren die in de bergen ontstaan en als brede stromen het laagland ingaan. Enkele grote rivieren zijn de Kapuas en de Barito op Borneo, de Musi op Sumatra en de Brantas op Java. De meeste rivieren op Java stromen naar het noorden en monden uit in de Java Zee. De rivieren op Java zijn relatief lang. De Solo-rivier ontspringt op Midden-Java, vlak bij de zuidkust van het eiland, en kronkelt over een afstand van zo’n 600 km voordat ze bij Soerabaja in de Java Zee uitmondt. Het rivierenstelsel van Kalimantan is indrukwekkend, met ook de langste rivieren van Indonesië. De in westelijke richting stromende Sungai Kapuas is langer dan 600 km, de naar het oosten afwaterende Mahakam en de naar het zuiden stromende Sungai Barito zijn ongeveer 500 km lang.

Het Danau Tobameer is met 1700 km2 het grootste meer van Zuidoost-Azië; met 450 meter een van de diepste en bovendien een van de hoogstgelegen (900 m) meren ter wereld.

advertentie

Het Danau Tobameer is met 1700 km2 het grootste meer van Zuidoost-Azië_{Photo: PL 05 SIGIT CC 4.0 International no changes made}

Borneo telt in totaal ca. 110 meren, waaronder enkele grote zoals dat van Jempang (15.000 ha), Semayang (13.000 ha) en Melintang (11.000 ha). De grootste meren van Irian Jaya zijn de Danau Paniai, voorheen de Wisselmeren, en het Danau Sentani bij Jayapura.

Vulkanen en aardbevingen

Op Indonesië zijn nog meer dan 100 vulkanen actief. De bekendste is de Krakatau of Rakata, een eilandvulkaan gelegen tussen Sumatra en Java. Andere bekende vulkanen zijn de Agung op Bali, de Merapi, Kelud, Semeru, Pangranro en Gede op Java, de Rinjani op Lombok en de Galunggung op West-Java. De actiefste vilkaan is wel de Tambora op het eiland Sumbawa. Het gebied waar al deze vulkanen liggen wordt ook wel de ‘Ring van Vuur’ genoemd. Gemiddeld registreert men ca. 10 keer per jaar een grote uitbarsting.

Dit levert niet alleen problemen op, maar heeft ook een positieve kant. De mineraalrijke as die uitgestoten wordt, verspreidt zich via rivieren en irrigatiekanalen over het hele land. Hierdoor is Indonesië een van de vruchtbaarste landen ter wereld. Met name de jonge vulkanische asgronden van Oost- en West-Java zijn uitstekende landbouwgronden, o.a. voor de natte rijstbouw. De voor het landschap zo karakteristieke terrasvormige akkers of sawa’s, zijn vaak zelfs gelegen tegen de hellingen van vulkanen. Alleen Kalimantan heeft geen geschikte landbouwgronden. Dit is geen vulkanisch eiland en de aanwezige moedergesteenten betsaan vooral uit zandsteen en graniet. Minder geschikt voor de landbouw zijn ook de roodgele uitgeloogde gronden in het natte noordwesten van Java en de terra-rassagronden aan de zuidkust van het eiland. Naast kegelvormige vulkanen zijn er ook vulkanen met meerdere kraters en vulkanen met een hele reeks secundaire kegels.

advertentie

Mount Bromo op Java, Indonesië_{Photo: Sara Marlowe CC 2.0 Generic no changes made}

Toen de Krakatau in 1883 tot uitbarsting kwam, was de kracht van de eruptie te vergelijken met de ontploffing van enkele waterstofbommen. De uitbarsting veroorzaakte vloedgolven die op Java aan meer dan 35.000 mensen het leven kostten.

De explosie van de Krakatau werd nog overtroffen door de uitbarsting van de vulkaan Tambora op Sumbawa in 1815, waarbij 90.000 mensen om het leven kwamen en de uitgestoten as de zon vele maanden lang verduisterde.

advertentie

De uitbarsting van Mount Tambora in 1815. De rode gebieden op de kaart gevn de dikte aan van de vulkanische as._{Photo: Myself CC 3.0 Unported no changes made}

Naast vulkaanuitbarstingen komen er ook talloze aardbevingen voor. Elk jaar worden over heel Indonesië gemiddeld 500 tot 1000 bevingen geregistreerd, waarvan de meeste gelukkig maar een geringe kracht hebben.

Wanneer het epicentrum van een aardbeving echter in zee ligt, dan kan zo’n zeebeving een verwoestende vloedgolf of ‘tsunami’ veroorzaken, en die is vaak veel gevaarlijker dan de beving zelf.

Nuttige links

Dieren in Indonesie (N)
Duiken in Sipadan en tour in Borneo in het regenwoud op zoek naar orang oetans, neusapen, olifanten, slangen en ander wildlife (N)
Duiken, reizen, dieren, landschap, info, foto's Flores Indonesië (N)
Duiken, reizen, dieren, landschap, info, foto's Sulawesi Indonesië (N)
Help kansarme kinderen in West-Java (N)
Indonesië Foto's
Peduli Anak Hulp aan Straatkinderen
Reisinformatie Indonesië (N)
Reizendoejezo – Indonesië (N)
Rondreis door Indonesië (N)
Rondreis Indonesie (N)
Vakantie Indonesië Jouwpagina (N+E)

Bronnen

Dalton, B. / De Indonesië reisgids

Elmar

Darmawie-van Oijen, J. / Indonesië : handboek voor reizigers

Babylon-De Geus

Homburg, E. / Indonesië

Elmar,

Indonesië

Cambium

Lyle, G. / Indonesia

Chelsea House

Martyr, D. / Indonesië

Van Reemst

Mastenbroek, B. / Kijk op Indonesië

Elsevier

Muller, K. / Indonesië : het 13.000 eilandenrijk

Becht

Oosterman, I. / Indonesië

ANWB Media

Schulte Nordholt, N. / Indonesië : mensen, politiek, economie, cultuur

Koninklijk Instituut voor de Tropen / NOVIB

Te gast in Indonesië

Informatie Verre Reizen

Wassing, R. S. / Indonesië : Java, Bali, Lombok, Sumbawa, Komodo, Flores, Sumba, Timor, Sumatra, Zuid- en Oost-Kalimantan, Sulawesi, Singapore

Gottmer

Witjes, B. / Indonesië

Stichting Teleac

CIA - World Factbook

BBC - Country Profiles
laatst bijgewerkt maart 2024
Samensteller: Arie Verrijp / Geert Willems

INDONESIE

To read about INDONESIA in English - click here

Indonesie verre reizen van ANWB

Steden INDONESIE

Populaire bestemmingen INDONESIE

Geografie en Landschap

Geografie

Landschap

Regenwouden

Rivieren en meren

Vulkanen en aardbevingen

INDONESIE LINKS

Nuttige links

Bronnen