PARAGUAY
Geschiedenis

To read about PARAGUAY in English - click here

Rondreis Paraguay

Geschiedenis

Pre-Columbiaanse geschiedenis

Het Pre-Columbiaanse culturele patroon van Paraguay was complexer dan in de buurlanden Uruguay en Argentinië. Ten tijde van de eerste Europese contacten bewoonden Guaraní-sprekende indianen Oost-Paraguay, terwijl ten westen van de Río Paraguay in de Chaco verschillende kleine groepen indianen leefden. Al deze groepen, o.a. Abipones, Matacos en Tobas gezamenlijk werden door de Guaraní “Guaycurú” genoemd. De Guaraní waren semi-nomadische landbouwers terwijl de anderen jagers en verzamelaars waren terwijl de Chaco-indianen ook nog visten in de Río Pilcomayo. De Guaraní waren over het algemeen een vreedzaam volk, hoewel er ook regelmatig conflicten waren met de Guaycurú.

advertentie

Spaanse conquistadores en missionarissen

Europeanen o.l.v. Alejo García verkenden de bovenloop van de Paraña in 1524 samen met enkele Guaraní’s. García vond zilver in de Andes en door zijn ontdekkingen veranderde de naam van het gebied, Río de Solís, in Río de la Plata (zilverrivier). Het zuiden van Paraguay werd in 1527 al zeilend over de Río Paraguay als eerste verkend door Sebastián Cabot. Hij bouwde een fort en noemde het Nuestra Señora de la Asunción. In 1537 werd door Domingo de Irala de tegenwoordige hoofdstad Asunción gesticht. De Spanjaarden hadden een vrij goede relatie met de Guaraní in dit gebied en sloten zelfs een soort militaire overeenkomst tegen de vijandige Chaco-indianen. De relatie tussen de indianen en de Spanjaarden kende toch al een opmerkelijk verloop. De Guaraní namen enkele honderden Spanjaarden en wat andere Europeanen op in hun sociale systeem. Zo adopteerden de Spanjaarden als het ware het Guaraní voedsel, de gebruiken en zelfs de taal. Langzaamaan ontstond er een Spaanse-Guaraní mestiezen-samenleving, die heden ten dage nog steeds dominant is in de Paraguyaanse samenleving.

In de koloniale periode bestond Paraguay uit een veel groter gebied dan op dit moment. Grote stukken van Brazilië en Argentinië behoorden tot Paraguay. In het voetspoor van de ontdekkingsreizigers en de conquistadores (veroveraars) volgden uiteraard ook de jezuïtische missionarissen. Zij waren het ook die een opmerkelijk experiment startten door een aantal goed georganiseerde nederzettingen (reducciónes) te stichten waar de Guaraní van alles leerden over de Europese cultuur. Het experiment duurde anderhalve eeuw, tot 1767. De invloed van de jezuïeten op de andere Chaco-indianenvolken was veel minder effectief. En toen ook nog bleek dat er weinig tot geen zilver en goud te vinden was in de Chaco, verlieten de Spanjaarden de Chaco en richtten zich op de politieke en economische ontwikkeling van Oost-Paraguay.

advertentie

Paraguay onafhankelijk!

In 1811 werd de Spaanse gouverneur afgezet en men riep de onafhankelijkheid uit. De Spanjaarden grepen niet in vanwege de onbereikbaarheid van het land en vanwege het geringe economische belang van Paraguay. De eerste belangrijke machthebber was de autocraat José Gaspar Rodríguez de Francia, die van 1814 tot 1840 regeerde onder de naam “El Supremo”. Francia had al snel in de gaten dat Paraguay met name economisch niet kon concurreren met de buurlanden. Hij besloot het land af te sluiten voor de buitenlandse handel en probeerde van het hele land een zelfvoorzienende gemeenschap te maken. Om zijn doel te bereiken werd al het particuliere bezit tot eigendom van de staat gemaakt zodat de staat alle politieke en economische macht in handen had. Dat dit alles met veel geweld en onderdrukking gepaard ging, mag duidelijk zijn.

In 1840 stierf de Francia een natuurlijke dood en werd opgevolgd door Carlos Antonio López. Dat De Francia niet erg geliefd was bleek in 1870 (30 jaar na zijn dood) toen zijn stoffelijke overschot opgegraven werd en in de Río Paraguay belandde. López beëindigde het isolement van Paraguay. Hij bouwde spoorwegen, legde een telegraafsysteem aan, een metaalgieterij, een scheepswerf maar ook een voor die tijd gigantisch leger van 28.000 man en nog eens 40.000 reserves (Argentinië had op dat moment maar 6000 manschappen).

advertentie

Paraguay betaalt hoge tol

Zijn zoon, Francisco Solano López volgde hem op en leidde Paraguay naar een catastrofale oorlog tegen een Alliantie van Argentinië, Brazilië en Uruguay. Na aanvankelijke successen werd de Paraguayaanse vloot vernietigd en na vier jaar oorlog werd zelfs de hoofdstad Asunción veroverd. De tol was zeer hoog, ca. 150.000 km2 grondgebied ging aan de Alliantie verloren en vele Paraguayanen stierven door gevechten, hongersnood en ziektes. Men heeft lange tijd gedacht dat meer dan de helft van de bevolking de oorlog niet overleefd had. Recent onderzoek heeft echter aangetoond dat “slechts” 20% van de bevolking de oorlog niet heeft overleefd. Toch is Paraguay deze klap nooit helemaal te boven gekomen. Solano López werd door Braziliaanse troepen in 1870 gedood.

Na 1870 volgde, ondanks een nieuwe grondwet, een tientallen jaren durende periode van politieke instabiliteit. De grenzen werden weer opengesteld en vele Europese en Argentijnse immigranten kwamen naar Paraguay. Langzamerhand kwamen de landbouwactiviteiten ook weer goed op gang. De Colorado-partij, opgericht in 1887, zorgde ervoor dat Paraguay in het buitenland weer als een soevereine staat werd beschouwd, moedigde landbouwhervormingen aan en reorganiseerde het onderwijs. De ander politieke factie, de Liberalen, kwam aan het begin van de 20e eeuw aan de macht.

Rond deze tijd ontstond er onenigheid tussen Paraguay en Bolivia over de grenzen van het Chaco-gebied, die zeer onduidelijk beschreven waren en waar beide landen aanspraak op maakten. In 1907 werd er door beide landen al forten gebouwd als voorbereiding op een eventuele oorlog. Het duurde echter nog tot 1932 voordat de Chaco-oorlog echt losbarstte. De gevechten duurden tot 1935 zonder echte overwinnaar.

In de vredesonderhandelingen werd bepaald dat Paraguay driekwart van het gebied in handen zou krijgen. Ook nu was de prijs weer hoog; door de oorlog zat Paraguay financieel weer aan de grond en opnieuw waren er vele doden te betreuren. De echte achtergronden van deze oorlog zijn nooit helemaal duidelijk geworden. Vermeende olievondsten en grote oliemaatschappijen speelden in ieder geval een rol in dit drama. Het trieste van alles is dat er in het gebied nauwelijks olie is gevonden en nu een onderontwikkeld en dun bevolkt gebied is.

Stroessner-dictatorschap

Na de Chaco-oorlog volgde een decennium van veel onrust wat zelfs leidde tot een vijf maanden durende burgeroorlog in 1947. In 1949 kwam de Colorado-partij weer aan de macht. Een militaire coup in mei 1954 bracht generaal Alfredo Stroessner aan het bewind.

Stroessner zou het land 35 jaar in een ijzeren greep houden en politieke martelingen en moorden waren aan de orde van de dag. Hij vestigde een dictatuur, steunend op de Coloradopartij. In 1958, 1963, 1968, 1973, 1978, 1983 en 1988 werd Stroessner “herkozen” als president.

Hoewel de oppositiepartijen zich in 1979 in een Nationaal Akkoord verenigden, bleef het regime politieke tegenstanders arresteren of verbannen, waartegen met name de rooms-katholieke kerk protesteerde. Massale immigratie van Brazilianen naar de rijke landbouwgronden in het oosten leidde in 1980 tot protestacties van Paraguayanen die bloedig onderdrukt werden. Vanaf 1985 leidde een verslechtering van de levensomstandigheden tot een opleving van demonstraties tegen het regime. Het protest werd bloedig onderdrukt; de repressie richtte zich met name tegen boeren zonder eigen land die braakliggende landbouwgrond bezet hadden. Binnen de Coloradopartij namen de tegenstellingen toe tussen Stroessnergezinde 'militantes' en de 'tradicionalistas', die zich voorzichtig tegen de familiedynastie van de familie Stroessner keerden. In 1988 liet Stroessner zich nogmaals tot president kiezen, maar zijn regime kon niet langer rekenen op de steun van de Amerikaanse regering en de leiding van de Rooms-Katholieke Kerk.

Voorzichtige democratie in Paraguay

In 1989 werd Stroessner afgezet door generaal Andrés Rodríguez Pédotti en hij won ook de verkiezingen die daarna gehouden werden, nadat hij eerst interim- president was geweest. Stroessner werd gedwongen het land te verlaten. Positief voor de democratische ontwikkelingen in Paraguay was dat de oppositiepartijen meer congreszetels behaalden dan ooit tevoren. In december werden er weer verkiezingen gehouden, de meest eerlijke en open verkiezingen tot dan toe. De Colorado-partij van Rodríguez Pérez won met een grote meerderheid.

Juan Carlos Wasmosy, Paraguay’s eerste gekozen burgerpresident na de eerste volledig vrije parlementsverkiezingen, en als boegbeeld door de Colorado-partij naar voren geschoven, kwam al snel in conflict met de militairen o.l.v. de “coup-makelaar” Lino Oviedo.

Na de dreiging van een coup in 1996 kreeg Oviedo een gevangenisstraf van 10 jaar opgelegd in een militaire gevangenis, waardoor hij niet kon meedoen aan de verkiezingen van 1998.

De Colorado-partij schoof toen de vice- presidentskandidaat Raúl Cubas naar voren die zonder veel problemen de verkiezingen won. Cubas verleende meteen gratie aan Oviedo, wat hem op zware kritiek kwam te staan, zelfs van zijn eigen vice-president Luis María Argaña, die het zelfs aandurfde om aan te dringen op zijn aftreden. In maart 1999 werd Argaña vermoord in Asunción, en Cubas werd beschouwd als het brein achter deze aanslag. Met behulp van het leger werd Luis Angel González Macchi de nieuwe president. Hij vormde een “regering van nationale eenheid” met steun van de Colorado-partij en de twee oppositiepartijen. Cubas voegde zich bij de verbannen Stroessner in Brazilië en Oviedo vluchtte naar Argentinië.

De regering van nationale eenheid van president Macchi waarin de drie grote partijen de Colorado Partij, de Liberalen Partij en Encuentro Nacional verenigd waren, kampte van meet af aan met scherpe tegenstellingen tussen Colorado's en Liberalen, die de vacante zetel van het vice-presidentschap voor zich opeisten.

21e eeuw

In maart 2000 verlieten de Liberalen o.a. met het oog op de verkiezingen voor het vice-presidentschap, de regering. Deze verkiezingen werden op 18 augustus 2000 met een kleine meerderheid gewonnen door de Liberale kandidaat Franco Julio César. De president en de vice-president waren niet 'on speaking terms'.

De regering van president Macchi heeft weinig tot stand gebracht. Macchi was geen legitiem president en corruptieschandalen beschadigden zijn reputatie zowel nationaal als internationaal.

In augustus 2003 werden de verkiezingen gewonnen door Nicanor Duarte Frutos. In december 2003 sloot hij een standbye-overeenkomst met de IMF.

Onder Frutos moest oud president Macchi terecht staan wegens beschuldigingen van corruptie. Oviedo werd in juni 2004 gearresteerd na terugkomst van zijn vijfjarig ballingschap in Brazilië. In maart 2005 werd hij veroordeeld tot tien jaar gevangenisstraf voor de rebellie tegen president Carlos Wasmosy in 1996. Oviedo ging hierna in hoger beroep bij het Inter-Amerikaanse hof voor de mensenrechten. Al sinds de uitspraak van de rechter in 2000 wordt Brazilië gevraagd om de uitlevering van oud dictator Stroessner.

Op 20 april 2008 vond er een historische machtswisseling plaats in Paraguay. De centrumrechtse Colorado-partij verloor de presidentsverkiezingen na ruim zestig jaar onafgebroken aan de macht te zijn geweest.

De uitgetreden bisschop Fernando Lugo kreeg in de verkiezingen de steun van 41 procent van het electoraat. Colorado-kandidate Ovelar haalde een score van 31 procent. De derde plaats was voor de gepensioneerde generaal Lino Oviedo van de rechtse Unace-partij. Oviedo kreeg de steun van 22 procent van de kiezers. Hij was eerder lid van de Colorado-partij.

De centrumlinkse coalitie van Lugo bestaat uit vakbonden, boeren en de traditionele Liberale Partij. Hij heeft gezegd de banden te willen aanhalen met de socialistische presidenten Hugo Chávez van Venezuela en Evo Morales van Bolivia, maar hij bestempelde zichzelf als"onafhankelijk" en gematigd. Lugo werd op 15 augustus beëdigd als opvolger van Nicanor Duarte Frutos. In augustus 2008 werd Lugio ingezworen als president. In juli 2009 sloten Paraguay en Brazilië een overeenkomst over de waterkrachtcentrale aan hun grens. In april 2010 begonnen veiligheidstroepen een offensief tegen linkse rebellen in het noorden van Paraguay.

In juni 2012 wordt Lugio afgezet en opgevolgd door vicepresident Frederico Franco. De verkiezingen van april 2013 worden gewonnen door Horatio Cartes. Hij is staatshoofd en premier sinds 15 augustus 2013. In januari 2015 wordt rebellenleider Jara door elitetroepen gedood in de jungle. In januari 2016 neemt Paraguay als laatste Latijns-Amerikaans land maatregelen tegen door muggen verspreidde ziekten zoals Dengue en Zika. In maart 2017 is het onrustig, er wordt brand gesticht in het congres. Men wil voorkomen dat dew president de grondwet laat wijzigen om nog een keer herkozen te kunnen worden. Paraguay opent in mei 2018 zijn Israëlische ambassade in Jeruzalem, waardoor het na de Verenigde Staten en Guatemala het derde land wordt dat deze uiterst controversiële stap neemt. Voormalig senator Mario Abdo Benítez, van de regerende Colorado-partij, treedt in augustus 2018 aan als president. Tussen 2001 en 2019 zijn er zes miljoen hectaren bos gekapt in Paraguay, met het trieste resultaat dat het land nu op de tweede plaats staat qua ontbossing, direct achter Brazilië.

PARAGUAY LINKS

Advertenties
• Vliegennaar.nl | Vliegtickets Paraguay
• Hotels Trivago
• Autoverhuur Sunny Cars Paraguay
• Hotels Paraguay
• Boeken, ook tweedehands, over PARAGUAY bij Bol.com

Nuttige links

Paraguay Foto's
Paraguay Start België (N)
Paraguay Startnederland (N+E)
Reisinformatie Paraguay (N)
Reizendoejezo - Paraguay (N)
Rondreis Paraguay (N)

Bronnen

Bernhardson, W. / Argentina, Uruguay & Paraguay

Lonely Planet

Kleinpenning, J. / Paraguay

Koninklijk Instituut voor de Tropen

CIA - World Factbook

BBC - Country Profiles

laatst bijgewerkt maart 2024
Samensteller: Arie Verrijp / Geert Willems