SPANJE
Economie
Economie
To read about SPAIN in English - click here
| Vakantiebestemmingen vergelijken - Waarschijntdezonwel.nl |
Steden SPANJE
| Barcelona | Benidorm | Bilbao |
| Blanes | Madrid | Nerja |
| Salou | Torremolinos | Valencia |
Populaire bestemmingen SPANJE
| Andalusie | Catalonie | Costa blanca |
| Costa brava | Costa del sol | El hierro |
| Formentera | Fuerteventura | Gran canaria |
| Ibiza | La gomera | La palma |
| Lanzarote | Mallorca | Menorca |
| Tenerife |
Economie
Algemeen
| advertentie |
|
|
Centrale bank van Spanje in madridFoto: Jorge Láscar CC 2.0 Generic no changes made
Spanje is lang een agrarisch land gebleven. Pas tegen het einde van de jaren vijftig werd er een begin gemaakt het opbouwen van een industrie die al snel een belangrijke economische sector werd. Ook de dienstensector maakte een enorme ontwikkeling door. Internationaal is Spanje op dit moment het vijfde industriële land van Europa, met de auto-, de staal- en de chemische industrie als belangrijkste industrieën. Ook de scheepswerven horen tot de belangrijkste ter wereld. Andere belangrijke bronnen van inkomsten zijn uiteraard het toerisme, maar ook nog steeds het geld dat door geëmigreerde werknemers naar Spanje overgemaakt wordt.
De structuur van de beroepsbevolking veranderde door de snelle economische groei aanzienlijk. Zo werkte in 1999 nog slechts 7,3% van de beroepsbevolking in de landbouw; in 1950 was dit nog ca. 50%. Ook het inkomen per hoofd van de bevolking maakte een spectaculaire stijging door van $500 in 1960 tot $18.239 in 1999.
Het ontbreken van technisch goed opgeleid personeel was een van de belangrijke oorzaken van de teruggang van de economie in de jaren zeventig van de vorige eeuw. Een groot deel van de industrie had zich toegelegd op de productie van goedkope massaproducten die in ontwikkelingslanden veel goedkoper gemaakt konden worden. De uitvoer van die producten liep snel terug, maar ook de zware industrieën konden hun producten steeds moeilijker verkopen. De werkloosheid steeg daardoor snel en een economische crisis was een feit.
In de jaren tachtig werd het economische beleid gedomineerd door de aanstaande toetreding tot de Europese Unie in 1986. Begin jaren negentig nam de economische groei weer af maar herstelde zich na 1996. Alleen de werkloosheid bleef nog een groot probleem want die bedraagt officieel nog zo'n 20% van de beroepsbevolking.
Spanje kende een langdurige recessie in de nasleep van de wereldwijde financiële crisis. Het BNP daalde met 3,7 % in 2009, en beëindigde een 16 jarige trend va groei De krimp bleef aanhouden tot eind 2013. De economische groei hervatte eind 2013, zij het bescheiden, omdat de credietverlening in de particuliere sector, fiscale bezuinigingen en hoge werkloosheid een negatieve invloed hadden op de binnenlandse consumptie en investeringen. De exportsector bleef veerkrachtig tijdens de economische teruggang en compenserende deels de daling van de binnenlandse consumptie en droeg bij tot het overschot op de balans van Spanje in 2013 dat was voor het eerst sinds 1986. De werkloosheid steeg van een laagterecord van ongeveer 8 % in 2007 naar meer dan 26% in 2013. Het begrotingstekort van Spanje bereikte een hoogtepunt (of beter gezegd dieptepunt) van 11,4% van het bnp in 2009. Dit werd veroorzaakt door het verminderen van de Spaanse overheidsfinanciën, de stijging van de uitgaven aan sociale uitkeringen toegenomen en de daling van belastinginkomsten. Spanje verminderde het tekort geleidelijk tot iets minder dan 7 % van het bnp in 2013. De overheidsschuld is aanzienlijk gestegen van 60,1% van het bnp in 2010 tot 98,4 % in 2017. De stijgende arbeidsproductiviteit, het verlagen van de loonkosten en lagere inflatie hebben bijgedragen om de buitenlandse belangstelling van beleggers en de kosten van de staatsschuld te verlagen. De overheid spant zich voortdurende in om hervormingen door te voeren op het gebied van arbeid, pensioen, gezondheid, belastingen en onderwijs. De inspanningen zijn er op gericht om het sentiment onder beleggers te verbeteren. Enige cijfers over de economie in 2017 zijn: Economisch groei 3% en het Bruto Binnenlands Produkt per hoofd van de bevolking is $38.400
| advertentie |
|
|
Akkerbouw, veehouderij, bosbouw en visserij
| advertentie |
|
|
Olijven SpanjeFoto: Bj schoenmakers in het publieke domein
Sinds 1950 is het aandeel van de landbouw aan het bruto nationaal product (bnp) sterk afgenomen naar 2,6% in 2017. In Midden- en Zuid-Spanje komt nog grootgrondbezit voor maar de meeste landbouwbedrijven zijn niet groter dan 10 ha.
In heel Spanje wordt tarwe verbouwd, aardappelen in de noordelijke kuststreken en rogge en gerst in Castilië en in noordelijke provincies. Belangrijk voor de export is de wijnbouw en de productie van olijfolie. Spanje is de derde wijnproducent van Europa en de grootste olijfolieproducent van de Europese Unie. Andere belangrijke producten zijn suikerbieten, vlas, maïs, tabak en katoen.
Wat tuinbouwproducten betreft is Spanje de grootste producent in Europa en zelfs de vijfde in de wereld van citrusvruchten. De productie van citrusvruchten vindt natuurlijk voornamelijk plaats in de zonrijke streken, de Middellandse-Zeekust, Andalusië en de streek rond Valencia.
De veehouderij vormt ca. 40% van de totale landbouwproductie. Met name de veehouderij neemt een belangrijke plaats in, door de steeds toenemende vraag naar vlees. Een bekend rundveegebied is Galicië met zijn weidegronden. Een bijzondere bedrijfstak is de stierenfokkerij in de omgeving van Madrid, Sevilla, Salamanca en Córdoba. Deze stieren worden gefokt voor de stierengevechten.
Catalonië kent grote varkensbedrijven, die Spanje voor een groot deel van varkensvlees voorzien. Spanje importeert ook nog steeds veel biggen uit Nederland.
Schapen worden vooral gehouden op de uitgestrekte hoogvlakten in het midden van het land. De meeste melkveehouderijen zijn te vinden in Cantabrië, Galicië, Asturië en Baskenland. De regio Madrid kent veel kippenfokkerijen.
Bossen beslaan 33% van de totale oppervlakte en het streven is om dit percentage te verhogen. Deze bosaanplant is o.a. bedoeld om de toenemende erosie tegen te gaan, die ervoor gezorgd heeft dat 13% van Spanje woestijnachtig is.
Een van de voornaamste bosbouwproducten is kurk, afkomstig van de kurkeiken uit de uitgestrekte eikenbossen in Extremadura. Veel Spaanse bossen zijn eigendom van de staat en de gemeenten.
Spanje is een van de grootste visserijlanden van Europa, alleen Rusland, Noorwegen, Denemarken en IJsland zijn nog groter. Er wordt zowel op de Middellandse Zee als op de Atlantische Oceaan gevist naar voornamelijk tonijn, kabeljauw en sardines. In Galicië vormt de visserij een belangrijke bron van inkomsten. De Spaanse vissersvloot telt ca. 17.000 schepen. De helft hiervan bestaat uit vaartuigen van kustvissers in het noordwesten van Galicië. De grootste vissershaven van europa is die van Vigo, aan de Spaanse westkust in het noordwesten van Galicië. Hier liggen ook ca. 2000 schepen die geschikt zijn voor de diepzeevisserij. De consumptie van vis per hoofd van de bevolking is na Japan de grootste ter wereld.
| advertentie |
|
|
Industrie, mijnbouw en energievoorziening
| advertentie |
|
|
Thermische zonne-energiecentrale in SpanjeFoto: Afolresm CC 2.0 Generic no changes made
De industrie droeg in 2017 voor 23,2% bij aan het bnp. De belangrijkste industriegebieden liggen in de provincies Barcelona, Madrid, Valencia, Vizcaya, Asturië, Alicante en Zaragoza. Belangrijke sectoren zijn aardolieraffinage en chemie en de productie van transportmiddelen en elektrische machines. De textiel- en de zware industrie zijn op dit moment minder belangrijk dan vroeger.
Spanje is één van de grootste producenten van gereedschappen en machines in Europa. De meeste bedrijven zijn gevestigd in de Baskische provincies Guipuzcoa en Vizcaya, en verder Catalonië, en Aragón.
De bouwsector is van oudsher belangrijk en een goot deel van de beroepsbevolking is werkzaam in deze sector. De woningbouw is de grootste sub sector en daarna volgen restauratie en onderhoud, infrastructuurwerken en utiliteitsbouw. De verwachting is dat op den duur de sub sector infrastructuurwerken steeds belangrijker voor de bouwindustrie zal worden.
Met name op het gebied van kleine personenauto's is Spanje een belangrijk productieland. In de auto-industrie werken ongeveer 2 miljoen werknemers. Spanje is door de relatief lage arbeidskosten (de helft van de Duitse arbeidskosten!) zeer interessant voor Franse en Duitse autofabrikanten.
Door o.a. forse investeringen en automatisering bloeit de Spaanse scheepsbouw weer op en beschikken de scheepswerven weer over een rijk gevuld orderboek. De herstructurering heeft gezorgd voor een concurrerende en kwalitatief goede scheepsbouw.
In de chemische industrie zijn meer dan duizend bedrijven werkzaam. Drie van de grootste bedrijven in de grondstoffenchemie zijn van Duitse herkomst. Ca. 90% van de bedrijven werken lokaal of voor de regio en hebben een bescheiden jaaromzet. De farmaceutische industrie is vooral gevestigd in de omgeving van Madrid en Barcelona.
De Spaanse textiel- en kledingindustrie in met name Catalonië, Valencia en Galicië kent bijna 8.000 veelal kleine ondernemingen. Binnen de Europese Unie staat Spanje als vijfde op de lijst van textielfabrikanten. Door de concurrentie uit Oost-Azië had de textielindustrie het begin jaren negentig zeer moeilijk, maar klimt nu weer uit het dal.
De Spaanse lederwarenindustrie neemt nog steeds een belangrijke plaats in op de wereldmarkt. De schoenenindustrie kent vooral kleine bedrijven. De hoogste productiegroei werd gerealiseerd in de sector tassen en kleine lederwaren. Ook de bontindustrie floreert in Spanje, met bijna 3000 bedrijven en 27.500 werknemers.
Spanje is betrekkelijk rijk aan delfstoffen. De belangrijkste mijnbouwproducten zijn steenkool, bruinkool, ijzererts, zinkerts en lood. Andere delfstoffen die gewonnen worden zijn wolfraam, potas, mercuur en uranium. Aan de monding van de Ebro wordt aardolie gewonnen.
De belangrijkste energiebronnen in Spanje zijn de hydro- en thermische elektriciteit en daarnaast in toenemende mate zonneenergie. Maar ook de kernenergie is zeer belangrijk voor de elektriciteitsvoorziening. Aardgas wordt voornamelijk ingevoerd vanuit Algerije.
| advertentie |
|
|
Handel
| advertentie |
|
|
Export SpanjeFoto: Celinaqi CC 4.0 International no changes made
De belangrijkste exportproducten zijn wijn, zuidvruchten, auto's, machines, textiel en ertsen.
Geïmporteerd worden vooral brandstoffen, transportmiddelen, voedingsmiddelen, machinerieën en chemische producten.
De belangrijkste handelspartners wat betreft de import zijn: Frankrijk, Duitsland, China, Italië, Verenigd Koninkrijk en Nederland. Wat betreft export zijn de belangrijkste handelspartners Frankrijk, Duitsland, Portugal, Italië en het Verenigd Koninkrijk
De totale waarde van de export bedroeg $ 314 miljard in 2017 en de totale waarde van de import bedroeg $ 339. Spanje heeft dus een negatieve handelsbalans.
| advertentie |
|
|
Verkeer
| advertentie |
|
Hoge snelheids trein SpanjeFoto: Rastrojo CC 3.0 Unported no changes made
Het spoorwegnet wordt geëxploiteerd door de RENFE en beslaat in totaal meer dan 15.000 km. Nog lang niet alle trajecten voldoen aan Europese standaardnormen. Het spoorwegverkeer wordt steeds verder uitgebreid om de positie van het wegverkeer terug te dringen.
Spanje kent ruim 68.000 geregistreerde wegvervoerbedrijven, waarvan 48.000 ondernemingen niet meer dan één vrachtwagen bezitten. Maar 35 bedrijven hebben mee dan zestig auto's. De Spaanse vervoermarkt bestaat dan ook voor een groot deel uit eigen rijders die zich vooral bezighouden met het binnenlands vervoer. Het internationale wegvervoer is in handen van maar vijf grote bedrijven. Het wegennet heeft een lengte van meer dan 350.000 km, waarvan 16.000 kilometer snelweg is. De grote steden zijn onderling verbonden met snelwegen en rond de meest steden ligt een ringweg.
De belangrijkste havens zijn Barcelona aan de Middellandse Zee en Bilbao aan de Atlantische Oceaan. De Catalaanse haven Tarragona is de derde haven van Spanje en vooral belangrijk als terminal voor olie en chemicaliën. Valencia, Gijón, Tenerife en Las Palmas hebben ook belangrijke havens. De havens aan de Middellandse Zee groeien op dit moment twee keer zo hard als de Atlantische havens.
Er zijn veel internationale luchthavens, o.a. in Madrid, Barcelona, Palma de Mallorca, Las Palmas, Malaga, Tenerife en Ibiza. De nationale luchtvaartmaatschappij is Iberia. De Madrileense luchthaven Barajas is de grootste van Spanje.
SPANJE LINKS
Advertenties
• Spanje Tui Reizen
• Naar Spanje met Sunweb
• Autoverhuur Spanje
• Ibiza Vakantie
• WaarSchijntdeZonWel.nl
• Autohuur Spanje
• Bouw je eigen Spanje Rondreis
• Hotels Trivago
• ANWB vakantie boeken Spanje
• Spanje metde Trein
• Authentieke reizen naar Spanje
• Wandel- Fiets- en Rondreizen Spanje
• Madrid Hotels
• Djoser Wandel - wandelreis Spanje
• Auto huren in Spanje
• Transport Spanje- TTS Quality Logistics B.V
• Boeken, ook tweedehands, over SPANJE bij Bol.com
Nuttige links
Campersite Spanje (N)Dieren in Spanje (N)
Lies & Teije's Reiswebsite (N+E)
Reisinformatie Spanje (N)
Rondreis door Spanje (N)
Rondreis Spanje (N)
Spanje Favorietje (N)
Spanje Foto's
Spanje informatie - Reizendoejezo (N)
Spanje Start België (N)
Startpagina Spanje (N)
Bronnen
Grabowski, J.F. / Spain
Lucent Books
Spain
Lonely Planet
CIA - World Factbook
BBC - Country Profiles
laatst bijgewerkt maart 2024Samensteller: Arie Verrijp / Geert Willems