TSJAAD
Geschiedenis

To read about CHAD in English - click here

Hotels Tsjaad

Geschiedenis

Van Frans bezit naar onafhankelijkheid

In 1960 werd Tsjaad onafhankelijk van Frankrijk, met uitzondering van het noordelijk deel, dat tot 1964 onder Frans militair beheer bleef. Vanaf de onafhankelijkheid tot de dag van vandaag heeft het land politieke onrust gekend als gevolg van elkaar afwisselende regeringen en elkaar bestrijdende politiek-militaire bewegingen. Een constante factor daarin zijn de tegenstellingen en conflictueuze relaties tussen de Arabische, van de veeteelt levende moslimbevolking in het arme, woestijnachtige Noorden en de christelijk-animistische landbouwers in het relatief welvarende Zuiden.

De geschiedenis van Tsjaad van de afgelopen veertig jaar kan ruwweg in vier periodes onderverdeeld worden op basis van de regeerperiodes van de opeenvolgende presidenten. Wie er aan de macht kwam was niet zozeer de uitkomst van interne politieke verschillen, als wel van buitenlandse beïnvloeding: bepalend hierbij was welke partij de militaire en financiële steun verwierf van enerzijds Libië en anderzijds Frankrijk.

advertentie

Periode Tombalbaye

Van 1960 tot 1975 was François Tombalbaye, leider van de Parti Progressiste Tchadien (PPT), president. Hij was afkomstig uit het Zuiden. In 1962 verbood hij alle politieke partijen behalve de PPT, hetgeen op grote weerstand stuitte bij politiek invloedrijke personen in het Noorden. De hele periode van zijn bewind had hij te kampen met militaire op- en tegenstand in het Noorden van het land. In 1965 brak een ware rebellie tegen hem uit. Belangrijk in die strijd was de in 1966 in het Noorden opgerichte politieke partij FROLINAT (Front de Libération Nationale du Tchad), met de militaire tak FAN (Forces Armes du Nord) met Hissène Habré. In 1968 intervenieerde Frankrijk aan de kant van de regering, terwijl Libië actief de FAN ondersteunde. De spanningen tussen Tsjaad en Libië liepen hoog op toen Libië in 1973 de zogenaamde Aozou-strip in het Noorden annexeerde. In 1975 kwam president Tombalbaye om bij een staatsgreep.

advertentie

1975-2000

De periode 1975-1982 met eerst Malloum (uit het Noorden) en daarna Kamougue (uit het Zuiden) als president staat bekend als de meest bloedige in de geschiedenis van Tsjaad. Militaire groepen met wisselende coalities (Habré soms samen met Malloum tegen de Libiërs en dan weer los van Malloum gesteund door de Libiërs) en wisselende voorkeuren bij Frankrijk bestreden elkaar voortdurend.

Van 1982 tot 1990 was Hissène Habré aan de macht. Een nationale verzoeningspoging met zuiderlingen op belangrijke kon het uitbreken van nieuwe onlusten niet voorkomen. Met name het Noorden, waar Libië nog steeds aanspraak maakte op de Aozou-strip en rebellerende militaire-politieke groepen bleef steunen, werd geteisterd door geweld.

Habré werd, na een staatsgreep, in 1990 opgevolgd door Idriss Déby, lid van de invloedrijke Zaghawa-stam uit het noorden en voormalig opperbevelhebber van Habr é's militaire eenheid. Sindsdien beheerst zijn Mouvement Patriotique du Salut (MPS) de Tsjadische politiek. Bij zijn aantreden in 1990 kondigde Déby een aantal hervormingen aan, zoals de invoering van een meerpartijensysteem. De eerste presidentsverkiezingen in Tsjaad, in 1996, werden door Déby gewonnen, evenals die van 2001. Ook onder Déby blijft de toestand in Tsjaad onrustig.

21e eeuw

In 2004 komen veel vluchtelingen uit Darfur naar Tsjaad en raken troepen van Tsjaad slaags met pro-Soedanese troepen. In mei 2006 wordt Déby opnieuw tot president uitgeroepen na een eerdere grondwetswijziging die hem in staat stelde opnieuw mee te doen aan de verkiezingen. In augustus 2007 stemt de oppositie in met uitstel van de parlementsverkiezingen tot 2009. In januari 2008 stemt de EU in met een vredesoperatie om vluchtelingen uit Darfur in Tsjaad te beschermen. Het blijft onrustig in 2008 tussen Soedan en Tsjaad. In januari 2009 sluiten acht rebellengroepen een verbond onder leiding van Timan Erdimi.

In februari 2010 ontmoeten president Deby en al-Bashir van Soedan elkaar voor het eerst in zes jaar. Ze willen normalisatie van de betrekkingen tussen hun landen. In april 2010 gaat de grens tussen beide landen open. In april 2011 worden de preidentsverkiezingen gewonnen door Idriss Deby. Deby probeert in 2012 allianties te vormen met buurlanden on de Islamisten van Boko Haram te bestrijden. In juli 2013 wordt voormalig leider Hissene Habre in Senegal gearresteerd. In juli 2015 begint zijn proces en in mei 2016 wordt hij veroordeeld tot levenslange gevangenisstraf door een rechtbank die gesteund wordt door de Afrikaanse Unie. In februari 2017 kondigt president Deby aan dat de verkiezingen die dit jaar zouden moeten plaatsvinden worden uitgesteld vanwege geldgebrek. In september 2017 beschuldigt Amnesty International de regering van bruut en hardhandig opterden tegen haar critici. President Déby komt om in april 2021 tijdens een operatie om een opmars van de rebellen naar de hoofdstad af te slaan. Tot de volgende verkiezingen van eind 2022 neemt generaal Mahamat Déby het presidentschap waar.

TSJAAD LINKS

Advertenties
• Hotels Trivago
• VliegenNaar | Vliegtickets Ndjamena Tjaad
• Hotels Tsjaad
• Boeken, ook tweedehands, over TSJAAD bij Bol.com

Nuttige links

Reisinformatie Tsjaad (N)
Tsjaad Startnederland (N+E)

Bronnen

Elmar Landeninformatie

CIA - World Factbook

BBC - Country Profiles

laatst bijgewerkt maart 2024
Samensteller: Arie Verrijp / Geert Willems