VIETNAM
Godsdienst
Godsdienst
To read about VIETNAM in English - click here
| Vietnam verre reizen van ANWB |
Steden VIETNAM
| Hanoi |
Godsdienst
| advertentie |
|
|
Kaart met landen met staatsatheismeFoto: Kamalthebest CC 4.0 International no changs made
Voor de wet zijn alle godsdiensten gelijk, maar in de op marxistische beginselen gebaseerde republiek Vietnam speelt het atheïsme een belangrijke rol. Er is sinds 1992 vrijheid van godsdienst, maar de overheid moedigt de uitoefening van godsdienst niet aan. Tekenend hiervoor is dat tot 1975 door het socialistische bewind veel monniken verdwenen in heropvoedingskampen. Op dit moment is er weer een duidelijke opbloei van religieuze activiteiten.
De drie traditionele en belangrijkste religies zijn het (mahayana) boeddhisme, waartoe ca. 55% (= 42 miljoen aanhangers) van de bevolking behoort, het taoïsme en het confucianisme. Deze drie religies zijn vermengd geraakt met animisme en voorouderverering en samengesmolten tot min of meer één geloof, het Tam Giao of ‘Drie Religies’.
Grote maatschappelijke invloed hebben de syncretistische religie Cao Dai (letterlijk = hoogste godheid) met ca. 2 miljoen volgelingen, en de boeddhistische Hoa Hao-sekte (variant van Hinayana-boeddhisme) met meer dan 1,5 miljoen volgelingen.
Het christendom is vooral verbreid onder de bergvolken. De Rooms-Katholieke Kerk (in Vietnam aanwezig sinds de 17de eeuw) telt ca. 6 miljoen leden en is bestuurlijk georganiseerd in drie aartsbisdommen (Hanoi, Hué en Ho Tsji Minhstad) met in totaal 21 bisdommen.
Verder zijn er kleine minderheden van hindoes en islamieten. De islamieten zijn vooral te vinden onder de Cham en de Khmer in het zuiden van Vietnam. Doordat ze in de loop van de geschiedenis nauwelijks contact hadden met andere islamieten, kon zich in Vietnam een geheel eigen interpretatie van de islam ontwikkelen. De islam werd ingevoerd in de 7e eeuw door Arabische handelaars en Maleisische zeelieden, maar is in Vietnam eigenlijk nooit tot bloei gekomen.
Boeddhisme
| advertentie |
|
|
Boeddhistische tempel in VietnamFoto: Silveringking CC 4.0 International no changes made
Het boeddhisme is in de 6e eeuw v.Chr. in India ontstaan. De grondlegger was Siddharta Gautama (560-480 v.Chr.). In Thailand houdt men onze jaartelling aan, maar ook de boeddhistische telling wordt wel gebruikt. Hoewel niet precies bekend is wanneer Boeddha werd geboren, houdt men als geboortejaar 543 voor Christus aan. Het jaar 2013 is 2555 in de boeddhistische jaartelling.
Kern van de leer van Boeddha zijn de vier edele waarheden:
-Het leven is lijden.
-De oorzaak van dit lijden is de begeerte en het hechten aan het leven. Daardoor zit de mens gevangen in een heilloze kringloop van geboorte, sterfte en wedergeboorte.
-Door de begeerte los te laten en zich te onthechten kan de mens het lijden opheffen.
-Het achtvoudige pad (juist inzicht, leven, streven, mediteren, denken, doel, woord en daad) is de enige uitweg uit de heilloze kringloop van reïncarnatie en leidt naar nirvana, de toestand van gelukzaligheid.
Door zicht te houden aan enkele grondbeginselen kan de mens zijn lot of ‘karma’ beïnvloeden. De Vijf Geboden zijn: niet doden, stelen, overspel plegen, liegen en alcohol, tabak of drugs gebruiken.
Het boeddhisme is eigenlijk geen godsdienst, maar een filosofisch stelsel en een levenshouding. Er zijn geen goden. Het boeddhisme kent wel monniken, maar weer geen kerkelijke organisatie.
De koning is traditioneel de beschermer van alle godsdiensten.
Na de dood van Boeddha viel de religie uiteen in twee richtingen: het mahayana-boeddhisme en het hinayana-boeddhisme.
Het mahayana-boeddhisme gaat uit van de universele verlossing van alle levende wezens en wordt daarom het ‘grote voertuig’ genoemd. Deze stroming kent ‘bodhisattwa’s’, stervelingen die de verlichting al hebben bereikt, maar op aarde blijven om de mensen de juiste weg te wijzen. Het mahayana-boeddhisme heeft zich onder andere verspreid over China, Nepal, Japan, Korea en ook Vietnam.
Het mahayana-boeddhisme kent verschillende verschijningsvormen van Boeddha en deze vorm van het boeddhisme kwam aan het begin van onze jaartelling via China naar Vietnam. Als gevolg hiervan wordt het mahayana-boeddhisme ook wel ‘Bac tong’ of ‘noordelijk boeddhisme genoemd. Aanvankelijk had het een grote invloed op de welgestelde, heersende klasse. Na de 10e eeuw verspreidde dit geloof zich ook onder de boeren op het platteland.
| advertentie |
|
|
Taoisme
| advertentie |
|
|
Toa Yin en Yang symboolFoto: ChaowanGov CC 4.0 International no changes made
‘Vrijheid van begeerten brengt innerlijke rust’
Het taoïsme of ‘daojiao’ is in feite meer mystiek dan religieus, hoewel sommige richtingen ook goden hebben. Het taoïsme werd waarschijnlijk gesticht door Lao-tze in de 6e eeuw voor Christus. Zijn denkbeelden werden vastgelegd in de Tao Te Jing (‘Over de kracht van de Weg’).
Het taoïsme kenmerkt zich door een beschouwende kijk op het leven, waarin men iets kan bereiken door het niet-doen of ‘wu wei’. De mens moet zijn eigen natuur volgen, zonder van buitenaf opgelegde beperkingen. Men neemt aan dat alles uit eigen beweging ontstaat en gebeurt. Taoïsten geloven in de ordening van de natuur en veroordelen voortbrengselen van beschaving zoals weelde, kennis, wetten en verfijnde manieren.
Tijdens zijn ontwikkeling nam het taoïsme het yin-yang-systeem van in evenwicht zijnde tegendelen op. Yin staat voor het vrouwelijke element, dat wordt geassocieerd met de maan, winter, duisternis, behoudzucht en passiviteit, terwijl yang, het mannelijke element, wordt geassocieerd met de zon, zomer, licht, creativiteit en dominantie.
De ‘Weg’ kan ook bereikt worden door het beoefenen van tai chi quan, een taoïstische vechtsport.
Het taoïsme is de grote tegenhanger van de strenge confucianistische leer. Het taoïsme kent twee stromingen: de zuiver filosofische leer ‘Weg van de leraar’, en een meer magische stroming, de ‘Cultus van de onsterfelijken’. De eerstgenoemde stroming is zeer ingewikkeld en allen te begrijpen voor een selecte minderheid. De magische stroming werd rond het begin van onze jaartelling vanuit China in Vietnam geïntroduceerd en kreeg de meeste aanhangers achter zich. Het Vietnamese taoïsme kent niet dezelfde hiërarchie van scholen en systemen als het taoïsme in China.
Confucanisme
| advertentie |
|
|
Confuscius in de tempel vn de literatuur in Hanoi, VietnamFoto: Shankar s CC 2.0 Generic no changes made
‘Een evenwichtige combinatie van natuur en cultuur geeft een juiste levenshouding’
Het confucianisme of ‘rujia sixiang’ is genoemd naar de Chinese filosoof Confucius (551-479 v.Chr.) Het is een paternalistische maatschappij-filosofie, die de Chinese bevolking de codes, regels en normen voor hun gedrag voorhoudt, en Confucius (Kung Fu-tse) stelde daarvoor meer dan 3000 gedragsregels op.
Volgens het confucianisme dient men niet te handelen zoals je hart je ingeeft, maar zoals je maatschappelijke status van je verlangt. Algemene Chinese karaktertrekken als ijver, matigheid, bescheidenheid en eerbied voor het gezin (o.a. groot respect voor ouderen) zijn aan het confucianisme te danken. Confucius vond het verder van groot belang dat ieder individu een grote veelzijdigheid en intelligentie zou bereiken en emotioneel in balans was. Confucius geloofde ook stellig in de principiële goedheid van de mens; het is aan gebrekkig ‘inzicht’ (lees: opvoeding) te wijten dat de mens in fouten vervalt.
Tot aan het begin van de 20e eeuw heeft het confucianisme het denken en handelen van de sociale elite in China beheerst. Ook in politieke zin is het tot die tijd een belangrijke stroming gebleven.
Een andere belangrijke vertegenwoordiger van de school die door Confucius werd gesticht, is Men Zi of Mencius (372-289 v.Chr.). De leerstellingen van Mencius hebben grote invloed gehad op het neo-confucianisme, dat tijdens de Song-dynastie (960-1280) begon.
Het confucianisme werd begin 2e eeuw door de Chinezen in Vietnam geïntroduceerd en speelde vanaf die tijd een belangrijke rol in de Vietnamese samenleving, vooral bij de heersende klasse. Door de grote sociale en politieke veranderingen aan het begin van de 20e eeuw verloor het confucianisme sterk aan betekenis.
Hao Hao
| advertentie |
|
|
Het altaar van Huynh Phu So, Hoa Hao boeddhistische priester, VietnamFoto: Thuydaonguyen CC 3.0 Unported no changes made
Deze sekte is een afsplitsing van het boeddhisme en werd in 1939 gesticht door de monnik Huynh Phu So uit het zuidwesten van Vietnam.
Hij pleitte voor een terugkeer naar het zuivere boeddhisme met een sterk persoonlijk geloof en een direct contact tussen mens en god, zonder tussenkomst van bijvoorbeeld tempels en priesters.
So was ook politiek actief en tijdens de Tweede Wereldoorlog werkte hij samen met de Japanse bezetters. Na de moord op So in 1947 ging de sekte samenwerken met de Fransen, maar in 1956 werd er door president Diem een einde gemaakt aan de militaire en politieke macht van de Hoa Hao.
De huidige aanhangers van de sekte wonen nu vooral in de Mekongdelta en in het uiterste zuidwesten van het land.
Cao Dai
| advertentie |
|
|
Cao Dao Monikken, VietnamFoto: Jonathan Lewis CC 2.0 Generic no changes made
Het geloof van de Cao Dai ontstond in 1926, toen Ngo Minh Chieu in ‘contact’ kwam met Cao Dai, het hoogste Opperwezen. Deze spoorde hem aan om het beste uit alle wereldreligies met elkaar te combineren en zodoende zou er een nieuwe, ideale godsdienst moeten ontstaan. Ook zaken als spiritisme en voorouderverering werden geïntegreerd in het caodaïsme. Om met de oppergod Cao Dai en de geestenwereld in contact te komen gebruikt men mediums.
Volgens de Cao Dai is de menselijke geschiedenis verdeeld in drie perioden van Goddelijke Openbaringen. In de eerste periode openbaarde God zich door Lao Tze, in de tweede door Moses, Boeddha, Confucius, Mohammed en Jezus. De periode van de Cao Dai is de derde en laatste periode.
De Cao Dai kennen een aan de katholieke kerk ontleende hiërarchie met een paus, kardinalen, aartsbisschoppen, bisschoppen en priesters. De lagere ambten staan open voor mannen en vrouwen de alle geestelijken leven celibatair en zijn vegetariër.
Na de Tweede Wereldoorlog kreeg de sekte steeds meer politieke en militaire invloed, en bezat zelfs een leger van 25.000 man. In 1956 werd de sekte door president Diem ontwapend, maar behield wel haar politieke macht. Na 1975 nam de betekenis door overheidsingrijpen sterk af maar de laatste jaren neemt althans de religieuze betekenis weer toe.
De aanhangers van Cao Dai wonen vooral in de Mekongdelta en in de provincie Tay Ninh, 100 kilometer ten noordwesten van Saigon, waar ook de hoofdtempel staat. Het symbool van de Cao Dai is het alziende oog en hun motto luidt: ‘Dieu et Humanité, Amour et Justice’ = ‘God en de Mensheid, Liefde en Gerechtigheid’.
Rooms-katholicisme en protestantisme
| advertentie |
|
|
Basiliek van Notre-Dame, Ho Chi Minh-stad, Vietnam.Foto:Diego Delso CC 3.0 Unported no changes made
Het rooms-katholicisme werd vanaf 1533 door de Portugezen in Vietnam geïntroduceerd. Een eeuw later werden door de Franse jezuïet Alexandre de Rhodes vele Vietnamezen tot het katholieke geloof bekeerd. Aanvankelijk moesten de Vietnamese heersers niets van de ontwikkeling hebben en op een gegeven moment werd het katholieke geloof zelfs verboden. Pas onder het Franse bestuur kwam het katholicisme sterk terug en in 1954 kwam er zelfs een katholieke president, Diem.
Na 1975 had het katholicisme het weer moeilijk, maar nu mag de Kerk weer ongehinderd activiteiten uitoefenen, zolang die maar niet politiek getint zijn. Op dit moment is ca. 8% van de bevolking katholiek, na de Filippijnen het hoogste percentage katholieken van Zuidoost-Azië.
Het protestantisme werd pas begin 20e eeuw in Vietnam geïntroduceerd. Op dit moment zijn er ongeveer 300.000 gelovigen, vooral woonachtig in het centrale bergland en steden in het zuiden van het land.
Animisme en voorouderverering
| advertentie |
|
Beschermgeest VietnamFoto: Rdavout CC 3.0 Unported no changes made
Animisme komt vooral nog voor onder de boerenbevolking. Zij worden vaak getroffen door natuurkrachten, waarin zij geesten zien aan wie ze overgeleverd zijn.In het algemeen kan men stellen dat de hele natuur en alle dingen zijn bezield door goede en kwade geesten. Door offers, verering en erediensten probeert men de geesten gunstig te stemmen.
De belangrijkste natuurgoden zijn Au Co, de berggodin, oervader Lac Long, de drakenkoning, de berggeest Than Nui en de watergeest Than Thuy.
Ieder dorp heeft een beschermgeest, die in de tempel van de Dình woont, het achterste gedeelte van het gemeenschapshuis van de mannen. Deze geest kan een natuurgod zijn, of een vereerde persoon uit een mythe of de historie. Elk dorp kiest zijn eigen beschermgeest, die weer verstoten kan worden als die zijn taak niet naar behoren vervult.
Onder het communisme was de verering van beschermgeesten verboden, maar de laatste jaren worden er weer zogenaamde Dình-feesten gehouden, waarbij de beschermgeest door het dorp gedragen wordt.
Volgens de Vietnamezen heeft de mens twee groepen zielen. De ‘phach’ of ‘via’ begeleidt het lichaam van de geboorte tot de dood.
De tweede groep zielen bestaat uit de drie ‘hon’, is de geestelijke substantie die het lichaam tijdens het sterven verlaat. De doden worden bij het huiselijke voorouderaltaar door ten minste drie generaties vereerd. Daardoor blijven zij aanwezig en nemen zelfs deel aan het gezinsleven. Men communiceert met de voorouders, geeft ze papiergeld en geschenken van papier.
VIETNAM LINKS
Advertenties
• Vietnam verre reizen van ANWB
• Bouw je eigen Vietnam rondreis
• Hotels Trivago
• Vietnam rondreizen met kinderen
• Tui Vietnam reizen
• Mambo jongerenreizen Vietnam
• Vietnam Hotels
• Bezienswaardigheden Vietnam
• Rondreizen Vietnam
• Djoser fietsreis - Vietnam & Cambodja
• Avontuurlijke & duurzame rondreizen voor reizigers tussen de 18 en 37 jaar
• Boeken, ook tweedehands, over VIETNAM bij Bol.com
Nuttige links
Reisinformatie Vietnam (N)Reizendoejezo – Vietnam (N)
Rondreis Vietnam (N)
Sem op Reis Video's over Vietnam (N)
Startpagina Vietnam (N)
Vakantie Vietnam Jouwpagina (N+E)
Vietnam Foto's
Vietnam Reisfotografie
Bronnen
Krücker, F.-J. / Vietnam
Elmar
Paulzen, H. / Vietnam : mensen, politiek, economie, cultuur, milieu
Koninklijk Instituut voor de Tropen
Peterse, L. / Vietnam
Gottmer/Becht
Te gast in Vietnam
Informatie Verre Reizen
Vietnam
Cambium
Vietnam
Lannoo
Wulf, A. / Vietnam
Het Spectrum
CIA - World Factbook
BBC - Country Profiles
laatst bijgewerkt maart 2024Samensteller: Arie Verrijp / Geert Willems